Scoring kredytowy – to metoda oceny wiarygodności kredytowej klienta banku, stosowana zazwyczaj w stosunku do osób fizycznych oraz przedsiębiorstw. W większości przypadków wynik scoringu kredytowego wyrażany jest w punktach, gdzie im większa jest liczba punktów, tym większa jest wiarygodność kredytowa kredytobiorcy. W scoringu stosuje się metodę porównania, gdzie profil klienta wnioskującego o przyznanie kredytu przyrównuje się do profilu innych klientów, którzy otrzymali kredyt i terminowo realizują spłaty zobowiązania. Z założenia, im większe jest podobieństwo pomiędzy takimi klientami, tym wyższa jest ocena przyszłego kredytobiorcy.
Scoring kredytowy – co to?
Scoring, jako metoda oceny wiarygodności kredytowej klienta, stosowana jest przez instytucje finansowe, takie jak banki i firmy pożyczkowe. Dzięki temu kredytodawca jest w stanie ocenić ryzyko, z jakim wiąże udzielenie kredytu danej osobie. Im lepszy scoring kredytobiorcy, tym ma on większe szanse na uzyskanie pozytywnej decyzji kredytowej, a nawet wynegocjowanie korzystniejszych warunków kredytowych, takich jak niższe oprocentowanie, czy wyższa kwota kredytu.
Scoring kredytowy tworzony jest na podstawie różnorodnych danych, które pozwalają na ocenę potencjalnego kredytobiorcy. Do najważniejszych z nich należą następujące czynniki:
- dane demograficzne – wiek, stan cywilny, miejsce zamieszkania, zawód i rodzaj zatrudnienia,
- sytuacja finansowa – wysokość i regularność dochodów klienta to jeden z kluczowych elementów, świadczący o tym, czy daną osobę stać na spłatę zaciągniętego zobowiązania,
- zadłużenie – instytucje finansowe biorą pod uwagę wszystkie aktualne zobowiązania klienta, takie jak kredyty gotówkowe i hipoteczne, czy limity na kartach kredytowych, na tej podstawie kredytodawca ocenia, czy wnioskodawca może pozwolić sobie na kolejną pożyczkę,
- historia kredytowa – terminowa spłata wcześniejszych zobowiązań pozytywnie wpływa na wynik scoringu, podczas gdy zaległości znacząco go obniżają.
W Polsce scoring kredytowy często opiera się na danych udostępnianych przez BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej. Ta instytucja gromadzi dane o kredytach, pożyczkach i innych zobowiązaniach finansowych konsumentów, a następnie przetwarza je w celu stworzenia profilu ryzyka klienta. Warto pamiętać, że scoring danego kredytobiorcy może różnić się w zależności od banku czy firmy pożyczkowej, ponieważ każda z nich może stosować własne modele oceny.
Jak sprawdzić scoring kredytowy?
Osoby zainteresowane swoim scoringiem kredytowym mogą samodzielnie sprawdzić ten parametr. Podstawowym źródłem informacji na temat scoringu jest BIK. Należy udać się na stronę internetową tej instytucji i złożyć konto użytkownika. Podczas rejestracji trzeba podać podstawowe dane osobowe oraz przesłać skan dowodu osobistego w celu weryfikacji tożsamości.
Po założeniu konta można zakupić różne rodzaje raportów BIK, takie jak np. raport BIK z oceną punktową. Znajdują się w nim informacje o historii kredytowej i wynik scoringu. Raporty BIK można kupować pojedynczo lub w ramach abonamentu. Ta druga opcja pozwala na regularne monitorowanie swojej sytuacji finansowej oczami banków.
Wynik scoringu w raportach BIK przedstawiany jest w postaci punktów w przedziale od 0 do 100. Poza punktacją raport zawiera także wskazówki dotyczące tego, co wpłynęło na określony wynik i jak można go poprawić.
Istnieje również możliwość sprawdzenia scoringu kredytowego poza BIK. Niektóre banki oferują swoim klientom taką usługę w ramach bankowości internetowej.
Scoring kredytowy warto sprawdzać przed składaniem wniosku o kredyt lub pożyczkę. Dzięki temu kredytobiorca można poznać swoje szanse na uzyskanie pozytywnej decyzji oraz podjąć kroki w celu poprawy swojej sytuacji kredytowej.
Scoring kredytowy – jak poprawić?
Poprawa scoringu kredytowego wymaga czasu i konsekwencji w zarządzaniu finansami. Wprawdzie modele scoringowe poszczególnych banków czy instytucji pożyczkowych mogą opierać się na nieco innych zasadach, to istnieją pewne uniwersalne metody, które poprawiają wynik scoringu i zwiększają wiarygodność kredytobiorców w oczach instytucji finansowych. Oto najważniejsze czynniki, które wpływają na poprawę scoringu finansowego:
Terminowa spłata zobowiązań
Regularne i terminowe spłacanie rat aktualnie posiadanych kredytów, zadłużenia na karcie kredytowej oraz płacenie rachunków za mieszkanie, telefon czy internet to podstawa dobrej historii kredytowej. Z kolei każde opóźnienie może obniżyć ocenę scoringu, dlatego warto pilnować wszelkich terminów płatności na co dzień.
Budowanie historii kredytowej
Osoby, które nigdy nie zaciągały kredytów czy pożyczek, nie kupowały nic na raty, a także nie korzystały z karty kredytowej, mogą mieć problem z uzyskaniem dobrego scoringu. Wszystko dlatego, że nie ma danych, na których podstawie bank mógłby ocenić wiarygodność kredytową takich osób. Dlatego warto od czasu do czasu sięgnąć po niewielką pożyczkę lub wyrobić sobie kartę kredytową, by wykazać, że jesteśmy w stanie spłacać swoje zobowiązania.
Dywersyfikacja zobowiązań
Korzystając z różnych produktów finansowych, takich jak kredyty hipoteczne, pożyczki gotówkowe, limity odnawiane czy karty kredytowe, klient pokazuje, że jest w stanie zarządzać różnymi zobowiązaniami. A to podwyższa scoring.
Unikanie nadmiernego zadłużenia
Z drugiej strony należy unikać nadmiernego zadłużania. Maksymalne wykorzystywanie limitów na kartach kredytowych czy w ramach kredytów odnawialnych może negatywnie wpływać na ocenę zdolności kredytowej.
Unikanie częstych zapytań kredytowych
Każde złożenie wniosku o kredyt lub pożyczkę generuje zapytanie do BIK. Kilka takich wniosków w krótkim czasie obniża scoring kredytowy. Z tego względu należy unikać częstego składania wniosków o pożyczkę, zwłaszcza jeśli w najbliższym czasie kredytobiorca zamierza starać się o ważny i duży kredyt, taki jak kredyt hipoteczny.
Stabilność zatrudnienia i wysokość dochodów
Podczas oceny scoringowej pod uwagę brane są także dochody kredytobiorcy i stabilność zatrudnienia. Regularne wpływy na konto, wynikające z umowy o pracę, zwiększają wiarygodność w oczach banku.
Podsumowanie: Co to jest scoring kredytowy?
Scoring kredytowy – zgodnie z definicją – to metoda oceny wiarygodności finansowej klienta, która powala określić, jakie jest ryzyko udzielenia danej osobie kredytu, pożyczki lub innego zobowiązania. Na wynik scoringu kredytowego wpływają takie czynniki jak: historia kredytowa, poziom zadłużenia, stabilność finansowa oraz cechy demograficzne. Jak sprawdzić swój scoring? W BIK, czyli Biurze Informacji Kredytowej. Uzyskany raport powoli na identyfikację elementów negatywnie wpływających na scoring. Poprawa scoringu kredytowego wymaga konsekwencji i świadomego zarządzania finansami. W uproszczeniu sprowadza się do następujących elementów: wykazanie jak największych i regularnych wpływów na konto, jak najmniejszych zobowiązań, obciążających domowy budżet, a także wykazanie terminowości w spłacie dotychczasowych zobowiązań.