Czek to forma płatności bezgotówkowych, która dużym powodzeniem cieszyła się zwłaszcza na przełomie XX i XXI wieku. W ostatnich latach stosuje się ją zdecydowanie rzadziej, jednak wciąż jest respektowana przez instytucje finansowe. W tym miejscu przygotowaliśmy dla Ciebie definicję tego, co to czek oraz informacje na temat tego, jak wygląda, jak go wypisać i jak go zrealizować. Zapraszamy do lektury.
Co to jest czek?
Czek to jedna z form płatności bezgotówkowych, w formie pisemnego polecenia zapłaty skierowanego do banku (tresata) przez wystawcę czeku (tresanta). Czek zobowiązuje bank do wypłaty wskazanej w nim kwoty pieniężnej okazicielowi lub remitentowi (osobie imiennie wskazanej na czeku), ze środków zdeponowanych na rachunku wystawcy czeku. Bank nie odpowiada czekowo, tzn. nie jest zobowiązany do realizacji czeku, jeżeli na rachunku wystawcy brak środków umożliwiających wykup czeku.
Jak wygląda czek?
Zgodnie z klasyfikacją czek to papier wartościowy. Forma czeku jest ściśle określona przez prawo czekowe i dokument ten musi zawierać:
- wyraźne oznaczenie „czek” we właściwym dla dokumentu języku,
- bezwarunkowe polecenie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej,
- nazwę trasata – strony zobowiązanej do zapłaty,
- miejsce realizacji czeku,
- data i miejsce wystawienie czeku,
- podpis wystawcy (trasanta).
Jeżeli na dokumencie zabraknie jakiegokolwiek z tych elementów, to skutkuje to nieważnością czeku i brakiem możliwości jego realizacji. Jest jeden wyjątek od tej reguły. Jeżeli obok nazwiska lub nazwy trasata wymieniono kilka miejsc, to wówczas realizacja czeku może odbyć się w tym wymienionym jako pierwszym.
Jak działa czek?
Szczegółowe działanie czeku jako formy płatności bezgotówkowej regulowane jest przez przepisy prawne. W dużym skrócie cały proces polega na wystawieniu dokumentu, w którym trasant wskazuje środki pieniężne do przekazania remitentowi, czyli osobie wskazanej imiennie jako odbiorcy czeku. Następnie czek przedstawia się w banku wskazanym jako miejscu realizacji płatności. Bank fachowo określany jest jako trasat. Jeżeli czek spełnia wymogi formalne, to bank realizuje dokument poprzez wypłatę remitentowi pieniędzy w wysokości wskazanej na czeku.
Jak wypisać czek?
Czek należy wypisać zgodnie z wymogami wskazanymi w przepisach prawa. Aby dokument zachował swoją ważność, musi posiadać podstawowe elementy wymienione w jednym z wcześniejszych akapitów. Ponadto czek powinien być wypisany czytelnie, aby nie było żadnych wątpliwości co do jego treści. Warto skorzystać z gotowych wzorów blankietów, które udostępniane są przez instytucje finansowe. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości należy skonsultować się ze specjalistą lub przedstawicielem banku.
Jak zrealizować czek?
Realizacja czeku może odbywać się na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest forma skupu. W jej ramach okaziciel lub osoba wymieniona z imienia i nazwiska na czeku otrzymuje gotówkę po okazaniu czeku w miejscu jego realizacji. Drugim sposobem jest forma inkaso. Ta polega na tym, że czek przechowywany jest przez bank w formie depozytu. W tym czasie instytucja finansowa weryfikuje, czy bank wystawcy czeku pokryje wskazaną na nim kwotę. Jeżeli tak, to osoba deponująca czek otrzyma wskazane na nim środki.