Decydenci państw pracują nad uszczelnieniem sektora finansowego oraz przepływu płatności. Wszystko po to, aby zapobiegać nielegalnym działaniom, w tym m.in. praniu brudnych pieniędzy. W ramach tych działań wprowadzono zbiór regulacji prawnych AML (z ang. Anti-Money Laundering). Sprawdź, czym on jest, na czym to polega i kogo dotyczą te przepisy.
AML – co to jest?
Na początku odpowiedzmy sobie na pytanie, co to jest AML? W dużym skrócie jest to zbiór regulacji prawnych, które wchodzą w życie po to, aby uniemożliwić przedsiębiorcom pranie brudnych pieniędzy pochodzących z nielegalnych źródeł. Wszystko po to, aby uszczelnić sektor przepływów finansowych. Im skuteczniejsze przepisy w tym obszarze, tym więcej pieniędzy z podatków trafia do budżetu państwa oraz maleje skala szarej strefy i prowadzonych w jej ramach nielegalnych interesów.
W Polsce przepisy AML wynikają bezpośrednio z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Dzięki nim możliwa jest sprawne wykrywanie nietypowych transakcji i zachowań użytkowników w internecie. Dotyczy to m.in. transferów dużych sum, powtarzających się z dużą regularnością transakcji czy też nawiązywania częstego kontaktu z osobami, które znajdują się na liście osób podejrzanych o pranie brudnych pieniędzy lub wspieranie terroryzmu.
Ustawa AML – kogo dotyczy?
Dokumentem regulującym tę kwestię w Polsce jest tzw. Ustawa AML o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Weszła ona w życie 13 lipca 2018 roku. Została przygotowana do implementacji w polskim systemie prawnym na podstawie V Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) z dnia 30 maja 2018 r. (2018/843). Dyrektywa ta zmieniła dyrektywę 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
Z ustawy dowiadujemy się, co to Anti-Money Laundering oraz jakie podmioty mają obowiązek wdrożenia danych przepisów. Wśród nich znajdują się m.in. banki. Ustawa AML dotyczy wszystkich działań, które podejmowane są przez instytucje finansowe oraz świadczące usługi finansowe. Szczegóły w tym zakresie znajdują się w art. ust. 1 ustawy o AML. Zgodnie z nim przepisy AML dotyczą takich podmiotów jak:
- banki;
- fundusze inwestycyjne;
- instytucje kredytowe i ich oddziały;
- agenci rozliczeniowi;
- zakłady ubezpieczeń;
- spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, tzw. SKOK-i;
- pośrednicy ubezpieczeniowi;
- alternatywne spółki inwestycyjne;
- podmioty świadczące działalność kantorową (w tym wymianę walut wirtualnych, kryptowaluty);
- małe instytucje płatnicze;
- krajowe instytucje płatnicze;
- przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie gier losowych, gier w karty, gier na automatach i zakładów wzajemnych (zakłady bukmacherskie);
- biura rachunkowe;
- prawnicy zagraniczni;
- radcowie prawni;
- adwokaci;
- doradcy podatkowi.
Zgodnie z przytoczonymi przepisami wszystkie podmioty znajdujące się na liście, muszą wdrożyć procedurę AML, a następnie przestrzegać i aktualizować przepisy przez minimum 2 lata. Ponadto podmioty te mają obowiązek weryfikacji kontrahentów i dokonywania oceny ryzyka, a także raportowania do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej transakcji powyżej 15 000 euro oraz innych podejrzanych działań. Nie spełnienie tych wymogów może skutkować wszczęciem postępowania administracyjnego oraz konsekwencjami prawnymi i finansowymi.
Weryfikacja AML i spełnienia spoczywających na przedsiębiorcach obowiązków należy do takich instytucji jak: Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF), Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) i inne instytucje i jednostki doradcze.
Procedura AML
Jak wdrożyć AML? Na początku warto dowiedzieć się, co to procedura AML. Zgodnie z przepisami ustawy procedury wewnętrzne wdrażane w przedsiębiorstwie mają indywidualnych charakter. Muszą być jednak zgodne z przepisami nadrzędnymi. Procedura AML opisana w regulacjach powinna być traktowana jako punkt wyjścia i wzorzec do stworzenia własnych rozwiązań. Należy to dopasować to bezpośrednio do specyfiki przedsiębiorstwa, obszaru jego działania oraz wielkości. Wszystko po to, aby precyzyjnie zdiagnozować zagrożenia związane z praniem brudnych pieniędzy i wspieraniem terroryzmu i na tej podstawie ograniczyć ryzyko występowania ewentualnych nadużyć.
Procedura powinna zostać dokładnie spisana na piśmie. Dokument należy przygotować z dbałością o najdrobniejsze detale, a następnie przestrzegać jego zapisów w swojej codziennej działalności. Szkielet procedury AML został opisany w art. 50 ust. 2 omawianej ustawy. Zgodnie z jego zapisami, w Twojej firmowej procedurze AML muszą znaleźć się takie informacje jak:
- zasady diagnozowania i oceniania ryzyka związanego z działalnością gospodarczą, transakcjami okazjonalnymi i stosunkiem gospodarczym pomiędzy firmami;
- czynności lu działania, których celem jest zmniejszenie ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz odpowiednie zarządzanie występującym ryzykiem;
- zasady przechowywania dokumentów i informacji posiadanych przez przedsiębiorstwo;
- zasady wykonywania obowiązków w ramach udzielania informacji o zawieranych transakcjach oraz informowania o nich Generalnego Inspektora Informacji Finansowej;
- środki bezpieczeństwa finansowego i zasady ich stosowania;
- informacje dotyczące kontroli wewnętrznej i prowadzonego nadzoru zgodności działalności przedsiębiorstwa z przepisami AML oraz działaniami uwzględnionymi w indywidualnej procedurze AML;
- informacje dotyczące dokumentowania trudności występujących przy identyfikacji tożsamości beneficjenta raz działań podejmowanych w celu zidentyfikowania osoby fizycznej zajmującej wyższe stanowisko kierownicze;
- zasady dotyczące rejestracji rozbieżności pomiędzy informacjami zawartymi w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych a informacjami dotyczącymi beneficjentów rzeczywistych;
- zasady zgłaszania przez pracowników rzeczywistych i potencjalnych naruszeń przepisów AML;
- zasady rozpowszechniania informacji o procedurze AML oraz obowiązujących przepisach wewnątrz organizacji.
Powyższe dane wskazują na to, że przygotowanie procedury AML wymaga czasu, dobrej znajomości specyfiki prowadzenia biznesu w sektorze finansowym oraz znajomości przepisów polskiego i międzynarodowego prawa. W tym obszarze nie ma miejsca na przypadek. Obowiązkiem wskazanych przedsiębiorców jest sumienne podejście do przygotowania i wdrożenia indywidualnej procedury AML.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z doradcą w zakresie prawa, który pomoże Ci w przygotowaniu skutecznych i zgodnych z wytycznymi procedur AML. Wszystko po to, aby spełnić swój obowiązek oraz zredukować ryzyko występowania oszust podatkowych i międzynarodowego przemytu. Im lepiej się do tego przygotujesz, tym szybciej wyłapiesz ewentualne niepokojące symptomy.
Wdrożenie procedury AML to bardzo ważny krok w kierunku uszczelnienia sektora finansowego oraz zapobiegania praniu pieniędzy. Zdecydowanie warto to zrobić. Koszt wdrożenia procedury nie jest wysoki.
Zachęcamy do zapoznania się z naszymi artykułami, które poruszają szeroko rozumianą tematykę finansową i inwestycyjną. Piszemy w nich nie tylko o przepisach, ale także o wybranych zagadnieniach (np. czym jest amortyzacja).