Urząd skarbowy a darowizny - czy i kiedy należy zgłosić darowiznę?

Czy darowiznę trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego?

Kwestia zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego nurtuje wiele osób. Zanim jednak przejdziemy do tego, kiedy trzeba zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego, wyjaśnijmy, czym w ogóle taka darowizna jest.

Według Kodeksu cywilnego art. 888 umowa darowizny zobowiązuje darczyńcę do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Co ważne, przywołana ustawa w żaden sposób nie określa, kto może być stroną w przypadku umowy darowizny. A to oznacza, że może zostać ona zawarta pomiędzy dowolnymi podmiotami. Nie ma także ograniczeń co do przedmiotu darowizny.

Niemniej od tego, jaka jest wartość darowizny i kto jest darczyńcą, zależy, czy darowiznę należy zgłosić do urzędu skarbowego. Dlaczego to takie ważne? Przede wszystkim darowizna wywołuje skutki podatkowe. Skoro zatem z darowizną wiąże się konieczność zapłacenia podatku, nie ma w tym nic dziwnego, że US domaga się zgłoszenia darowizny.

Podsumowując, darowizna musi zostać zgłoszona do US. Chyba że pomiędzy darczyńcą a obdarowanym zachodzi pokrewieństwo. Jak to wygląda w praktyce?

Kiedy nie trzeba zgłaszać darowizny do urzędu skarbowego?

Przede wszystkim w przypadku darowizny mamy do czynienia z 3 grupami podatkowymi. Co ważne, nie mają one nic wspólnego z progami podatkowymi w Polsce.

• Grupa pierwsza: małżonek, wstępni, zstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowie, zięć, synowa.
• Grupa druga: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, czy małżonkowie innych zstępnych.
• Grupa trzecia: wszystkie osoby niezaliczone do dwóch poprzednich grup, w tym osoby niespokrewnione z obdarowanym.

Z każdą grupą wiąże się inna kwota limitu darowizny, która zwolniona jest z podatku. Są to:

• Grupa pierwsza: 36 120 zł.
• Grupa druga: 27 090 zł.
• Grupa trzecia: 5 733 zł.

Co ważne, powyższe limity dotyczą okresu 5 lat. Oznacza to, że jeśli w tym czasie kwota darowizn nie przekroczyła dozwolonego limitu, nie trzeba składać zeznania do US. Natomiast, jeśli darowizna w ciągu 5 lat była wyższa, takie zgłoszenie musi nastąpić. Oczywiście kwoty te dotyczą darowizny przekazywanej przez jedną konkretną osobę na rzecz innej, np. matki na rzecz syna. Zatem, ile można wpłacić na konto bez kontroli urzędu skarbowego? To zależy od tego, do której grupy podatkowej należą darczyńca i obdarowany.

I jeszcze jedna kwestia. W przypadku darowizny od najbliższych, czyli osób należących do grupy pierwszej, zgłoszenie ma charakter informacyjny. Wszystko dlatego, że darowizny w tej grupie są całkowicie zwolnione z podatku. Niemniej powyżej kwoty 36 120 zł darowiznę trzeba zgłosić.

Choć może się wydawać, że suma 36 120 zł to sporo, to pamiętajmy, że rozkłada się ona na 5 lat. Jeśli rodzice wspierają swoje dziecko np. w trakcie studiów, to kwotę tę łatwo przekroczyć. Tylko, czy zasilenie konta to darowizna? Takie przelewy są na ogół traktowane nie jako darowizny, ale rodzaj świadczenia alimentacyjnego na rzecz dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Jednak obowiązek takie świadczenia znika, gdy przychody dziecka pozwalają mu na pokrycie kosztów utrzymania. I w takim przypadku wpływy na konto od rodzica mogą zostać potraktowane jako darowizna. 

A jak zgłosić darowiznę, nie tylko od rodziców, do urzędu skarbowego?

Jak zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego?

Zastanawiasz się, jak zgłosić darowiznę do US? W tym celu musisz wypełnić specjalny formularz. Jeśli darowizna nastąpiła pomiędzy osobami z pierwszej grupy, będzie to druk SD-Z2. Natomiast w przypadku grupy drugiej i trzeciej należy wypełnić formularz SD-Z3.

Druk darowizny do urzędu skarbowego znajdziesz na rządowej stronie podatki.gov.pl.

Co ważne, zgłoszenie darowizny do US możesz dokonać online poprzez usługę e-Deklaracje. Wówczas druk musisz podpisać danymi autoryzacyjnymi lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Jednak równie dobrze możesz taki formularz wydrukować i osobiście złożyć go we właściwym urzędzie skarbowym. Dokument możesz także przesłać do US pocztą.

Pamiętaj także, aby wraz ze zgłoszeniem dostarczyć do urzędu skarbowego potwierdzenie przekazania pieniędzy na rachunek płatniczy.

I jeszcze jedno. Kto zgłasza darowiznę do urzędu skarbowego? Darczyńca czy obdarowany? Otóż obowiązek ten spoczywa na obdarowanym. Zatem, jeśli dostałeś darowiznę powyżej danego limitu kwotowego, to właśnie ty musisz poinformować o tym urząd skarbowy.

A czy czasem to nie notariusz zgłasza darowiznę do urzędu skarbowego? Dzieje się tak, jeśli umowa darowizny ma formę aktu notarialnego. Wówczas to właśnie notariusz, a nie darczyńca informuje US o darowiźnie. Darowizna po ślubie w formie nieruchomości na rzecz małżonków to jeden z najczęstszych przykładów tego typu.

A ile czasu jest na zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego? Sprawdźmy to.

W jakim terminie zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego?

Zacznijmy od tego, że termin zgłoszenia darowizny do US, zależy od tego, kiedy powstaje obowiązek podatkowy związany właśnie z tą darowizną. Zatem, ile czasu daje to obdarowanemu? Otóż przy darowiznach obowiązek podatkowy powstaje w chwili otrzymania darowizny, która przekracza określony limit. W jakim czasie trzeba zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego? Masz na to 6 miesięcy od nabycia darowizny.

Jak to wygląda w praktyce? Załóżmy, że w 2022 roku otrzymałeś od jednego z rodziców darowiznę w wysokości 10 000 zł. W roku 2023 otrzymałeś kolejne, na kwotę 5000, 10 000 i 3000 zł. Z kolei w 2024 roku dostałeś kolejną darowiznę, tym razem w wysokości 38 000 zł. A zatem w 2024 roku musisz powiadomić US o darowiźnie, ponieważ kwota limitu darowizny od jednej osoby z pierwszej grupy została przekroczona w ciągu 5 lat.

A co się stanie, jeśli nie zgłosisz darowizny do urzędu skarbowego? Sprawdźmy, czy urząd skarbowy sprawdza darowizny.

Jak urząd skarbowy sprawdza darowizny?

Przede wszystkim urząd skarbowy ma wgląd w konta bankowe obywateli. Wystarczy, że naczelnik wystąpi z wnioskiem o dostęp do takiej informacji do twojego banku. Następnie po przeanalizowaniu wpływów na twój rachunek, urząd skarbowy może domniemać, że otrzymywałeś darowizny. Jeśli wysokość kwot z tego tytułu przekracza ustalone limity, a ty nie zgłosiłeś tego w ciągu 6 miesięcy, urząd skarbowy może poprosić cię o wyjaśnienia.

I powiedzmy sobie szczerze, nie warto tego bagatelizować. Jeśli urząd skarbowy wykaże, że nie zgłosiłeś darowizny, zostanie ona opodatkowana podatkiem, wynoszącym nawet do 20% wartości majątku. Zatem warto zawczasu zorientować się, jaką kwotę darowizny trzeba zgłosić do US, kiedy zgłaszać darowiznę do urzędu skarbowego oraz kto zgłasza darowiznę do US. Dzięki temu unikniesz nieprzyjemności i strat finansowych.

Ile czasu ma urząd skarbowy na kontrolę darowizny?

Liczysz na to, że naczelnik US nie zdąży cię skontrolować i nie dostaniesz wezwania do urzędu skarbowego w sprawie darowizny? Przede wszystkim w takim przypadku obowiązuje trzyletni okres przedawnienia. Dotyczy on podatku zarówno od darowizn, jak i od spadków. Oznacza to, że jeśli w tym czasie naczelnik urzędu skarbowego nie doręczy obdarowanemu decyzji ustalającej wysokość podatku, to zobowiązanie się przedawnia. 

Podsumowanie: Darowizna – czy trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego?

Otrzymanie darowizny pozwala uniknąć lub wyjść z problemów finansowych. Jednocześnie może się ona wiązać z pewnymi skutkami podatkowymi. Dlatego też kwestia darowizna a urząd skarbowy jest taka ważna i prowadzi do kilku kluczowych pytań. Czy umowę darowizny trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego? Czy to darczyńca zgłasza darowiznę do urzędu skarbowego? Jakiej kwoty darowizny nie trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego? Ile czasu masz na zgłoszenie darowizny w formie pieniędzy lub samochodu do urzędu skarbowego? Czy można cofnąć darowiznę? Warto poznać odpowiedzi na te pytania, zanim sprawą zainteresuje się urząd skarbowy.

Anna Błażejewska-PłacheckaZobacz artykuły autora

Data dodania: 05.10.2024