Upadłość konsumencka - czym jest, jak ogłosić?

Upadłość konsumencka – co to?

Upadłość konsumencka to procedura sądowa, która ma na celu oddłużenie konsumentów. Dotyczy ona osób fizycznych nieprowadzących działalności, które są niewypłacalne, czyli nie są w stanie spłacać swoich zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy. W takiej sytuacji zadłużenie powiększa się, ponieważ wierzyciele zaczynają naliczać odsetki karne, przez co pozbycie się długów jest jeszcze trudniejsze. Natomiast dzięki upadłości konsumenckiej dłużnik ma szansę wyjść na prostą. Co zatem daje upadłość konsumencka? Konsekwencją upadłości konsumenckiej może być zarówno zaspokojenie wierzycieli, jak i umorzenie części lub całości zadłużenia. 

Jak ogłosić upadłość konsumencką?

Wiesz już, co to jest upadłość konsumencka. Przyjrzyjmy się teraz, na czym polega ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Przede wszystkim musisz zdawać sobie sprawę, że osoba fizyczna nie może sama ogłosić swojej upadłości. Taką decyzję wydaje sąd. Z tego względu jednym z etapów upadłości konsumenckiej jest złożenie wniosku do sądu. Następnie sąd rozpatruje taki wniosek na posiedzeniu niejawnym. Jeśli decyzja sądu będzie pozytywna, rozpocznie się postępowanie właściwe.

A na czym polega upadłość konsumencka na tym etapie? Przede wszystkim zostanie powołany syndyk, który przejmuje na siebie zarządzanie majątkiem dłużnika. Do jego obowiązków należy między innymi stworzenie listy wierzycieli, ustalenie masy upadłościowej, przygotowanie planu podziału masy upadłościowej oraz spieniężenie majątku dłużnika i spłata wierzycieli.

Dodajmy, że w przypadku gdy upadłość konsumencka dotyczy osoby fizycznej będącej w związku małżeńskim, dochodzi do ustanowienia rozdzielności majątkowej. 

Upadłość konsumencka – warunki

Jak już wspomnieliśmy, upadłość konsumencka to procedura przeznaczona dla osób fizycznych, które stały się niewypłacalne. Co to dokładnie oznacza? Z niewypłacalnością mamy do czynienia, gdy dłużnik nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań przez co najmniej 3 miesiące. Dotyczy to nie tylko spłaty kredytów i pożyczek, ale również opłacania codziennych rachunków takich jak czynsz, gaz, prąd itd.

Warto dodać, że jeszcze do niedawna procedura upadłości konsumenckiej przysługiwała wyłącznie osobom, które stały się niewypłacalne z powodu choroby, utraty pracy lub też innych okoliczności od nich niezależnych. Obecnie w przypadku upadłości konsumenckiej zasady zostały zmienione. Oznacza to, że z tego rozwiązania mogą skorzystać także osoby niewypłacalne ze swojej winy: czy to w sposób umyślny, czy poprzez zaniedbanie.

Upadłość konsumencka – kto może ogłosić?

Upadłość konsumencka ogłaszana jest przez sąd. Jednak, aby tak się stało, najpierw do sądu musi zostać skierowany odpowiedni wniosek. Może być on złożony zarówno przez samego dłużnika, jak i jednego z jego wierzycieli. Co jednak ważne, sąd nie ogłasza upadłości konsumenckiej z automatu. Przyjrzyjmy się, kto nie może ogłosić upadłości konsumenckiej, czyli kiedy sąd oddali lub umorzy taki wniosek. Stanie się tak w przypadku, gdy dłużnik:

• nie jest niewypłacalny,
• jest akcjonariuszem lub komandytariuszem, który odpowiada także za długi spółki,
• w ciągu ostatnich 10 lat ogłaszał już upadłość konsumencką, a jej skutkiem było umorzenie części lub całości zobowiązania,
• w ciągu ostatnich 10 lat dokonał czynności, która skutkowała pokrzywdzeniem wierzycieli.

Ile kosztuje upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka a koszty to jedno z najważniejszych pytań związanych z tym zagadnieniem. W końcu mówimy o wydatkach, które musi ponieść osoba niewypłacalna, znajdująca się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Czy na jej drodze do oddłużenia staną kolejne opłaty?

Samo złożenie wniosku o upadłość konsumencką to koszt rzędu 30 zł. Kolejną opłatą skarbową jest opłata za pełnomocnictwo, jeśli interesy dłużnika będzie reprezentował pełnomocnik. Wysokość tej opłaty to 17 zł. Natomiast pomoc prawna w przypadku upadłości konsumenckiej to koszt w wysokości od 3 000 do 10 000 zł. Co ważne, nie trzeba z góry płacić tej sumy. Jeśli zajdzie taka konieczność zostanie ona doliczona do pozostałych długów. 

Upadłość konsumencka bez majątku

Wiesz już, jak wygląda upadłość konsumencka. W uproszczeniu możemy powiedzieć, że na czas postępowania upadłościowego dłużnik traci prawo do samodzielnego dysponowania swoim dobytkiem. Kontrolę nad nim przejmuje syndyk. Skutkiem upadłości konsumenckiej jest zatem to, że majątek dłużnika zostaje przeznaczony na spłatę wierzycieli. A jak działa upadłość konsumencka, gdy dłużnik nie posiada majątku?

Jeśli osoba, wobec której wszczęto postępowanie upadłościowe, nie ma majątku i nie osiąga żadnych dochodów na przykład ze względu na chorobę, sąd może warunkowo umorzyć jej długi bez spłaty wierzycieli i bez ustalania planu spłaty wierzycieli.

Upadłość konsumencka – ile trwa?

Postępowanie o upadłość konsumencką trwa maksymalnie 5 lat. Co składa się na ten okres? Przede wszystkim samo rozpatrzenie wniosku o upadłość zajmuje sądowi od 3 tygodni do 3 miesięcy. Kolejny etap polega na zlikwidowaniu majątku dłużnika, co z kolei może zająć nawet 1,5 roku. Następnie sąd ustala plan spłaty wierzycieli, co obejmuje 12, 24 lub 36 miesięcy, w ciągu których osoba upadła może wnosić kwotę na rzecz swoich zobowiązań. Dodajmy, że w przypadku gdy dłużnik doprowadził do niewypłacalności z premedytacją, okres ten może wynieść nawet 7 lat.

A ile trwa upadłość konsumencka bez majątku? Zazwyczaj takie postępowanie trwa o wiele krócej niż w przypadku spieniężania majątku i spłacania z niego wierzycieli.

Słabe strony upadłości konsumenckiej

Upadłość konsumencka to sposób na oddłużenie, ale to rozwiązanie ma też swoje wady. Przyjrzyjmy się zatem, jakie mogą wystąpić negatywne skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej i z czym się to wiąże.

Po stronie minusów upadłości konsumenckiej należy zapisać ograniczony dostęp do własnych pieniędzy i konieczność likwidacji majątku. W praktyce oznacza to, że syndyk zajmie część środków na koncie bankowym dłużnika, w tym część jego wynagrodzenia za pracę. Co więcej, syndyk może zająć mieszkanie dłużnika oraz jego samochód czy motocykl. Nie może jednak spieniężyć sprzętu, który jest niezbędny w życiu codziennym, czyli lodówki czy pralki.

Niemniej jednak może się okazać, że upadłość konsumencka będzie wiązała się z konsekwencjami w postaci konieczności wyprowadzenia się z własnego mieszkania. Dłużnik jednak nie pozostanie bez dachu nad głową. Po sprzedaży nieruchomości otrzyma on środki, które powinny wystarczyć na pokrycie kosztów najmu innego lokum na okres od 12 do 24 miesięcy.

Poza tym w trakcie postępowania upadłościowego nie można samodzielnie sprzedać składników swojego majątku lub przepisać ich na inne osoby, np. na dzieci.

Czy upadłość konsumencka ma sens?

Omówiliśmy już różne kwestie związane z upadłością konsumencką, takie jak co to dokładnie jest, na czym polega oraz jak długo trwa upadłość konsumencka. Co jednak ona daje, czyli co po upadłości konsumenckiej dzieje się z dłużnikiem?

Zacznijmy od tego, że upadłość konsumencka nie może sprawić, że dłużnik pozostanie bez środków do życia. Jak już wspomnieliśmy, nawet w przypadku konieczności sprzedania nieruchomości, upadły otrzyma pieniądze, które powinny mu pozwolić wynajmować mieszkanie przez 1-2 lata. Poza tym plan spłaty wierzycieli musi brać pod uwagę następujące kwestie:

• możliwości zarobkowe dłużnika,
• konieczność utrzymania dłużnika i osób, które pozostają na jego utrzymaniu,
• wysokość niezaspokojonych wierzytelności oraz realność ich zaspokojenia w przyszłości.

Nie da ukryć, że postępowanie o upadłość konsumencką to nic przyjemnego. Jednak często jest to jedyny sposób, aby wyjść z długów i zacząć od nowa z czystą kartą. W końcu po ogłoszeniu upadłości można wrócić co normalnego życia i pracy. Były dłużnik będzie także w stanie otrzymać kredyt, choć w tym celu będzie wymagana zgoda syndyka oraz odpowiednia zdolność kredytowa. Nie będzie to zatem zadanie łatwe, ale nie niemożliwe.

Czy jednak warto sięgać po takie rozwiązanie, jakim jest upadłość konsumencka? Przede wszystkim upadłość konsumencka wstrzymuje windykację oraz postępowanie egzekucyjne. Dłużnik nie zostaje również bez dachu nad głową. Z kolei, jeśli nie posiada on żadnego majątku, może liczyć na umorzenie długów. Niemniej, jednak jeśli chcesz mieć pewność, że upadłość konsumencka to rozwiązanie dla ciebie, zasięgnij profesjonalnej porady prawnej.

Dodajmy, że upadłość konsumencką można ogłaszać kilkukrotnie w ciągu życia. Jednak kolejna upadłość zostanie uznana, dopiero gdy minie 10 lat od ogłoszenia poprzedniej upadłości. Warto jednak nauczyć się, jak oszczędzać pieniądze, by uniknąć kolejnych wpisów do takich baz jak Krajowy Rejestr Dłużników i ogłaszania upadłości konsumenckiej.

Podsumowanie: Upadłość konsumencka – jak to zrobić?

Upadłość konsumencka to postępowanie, które ma na celu oddłużenie osoby fizycznej, nieprowadzącej działalności gospodarczej. Mogą z niego skorzystać dłużnicy, którzy stali się niewypłacalni, czyli nie mają środków na pokrycie swoich zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy. Decyzję o upadłości konsumenckiej podejmuje sąd na wniosek dłużnika lub jego wierzycieli. A ile trwa upadłość konsumencka? Zazwyczaj maksymalnie jest to okres do 5 lat, przy czym czas ten jest o wiele krótszy, jeśli dłużnik nie ma majątku. A jak wygląda upadłość konsumencka krok po kroku? Na początku należy złożyć wniosek o upadłość konsumencką do sądu. Gdy zostaje on przyjęty, zostaje wyznaczony syndyk, który dokonuje spisu wierzytelności, tworzy masę upadłościową oraz plan jej podziału. Następnie dochodzi do upłynnienia majątku dłużnika i spłaty jego wierzycieli. Co ważne, w przypadku ogłoszenia upadłości konsumenckiej dłużnik traci prawo do zarządzania swoim majątkiem, ale nie zostanie pozostawiony bez środków do życia. Poza tym, jeśli upadły nie dysponuje majątkiem, będzie mógł liczyć na umorzenie części lub całości zadłużenia.

Anna Błażejewska-PłacheckaZobacz artykuły autora

Data dodania: 09.10.2023