Jako użytkownicy internetu na co dzień musimy zachować czujność. Jest to związane z tym, że liczne grono cyberprzestępców tylko czeka na nasz niewłaściwy ruch lub chwilę nieuwagi. Jednym z zagrożeń jest SCAM. To rodzaj internetowego oszustwa, które polega na stopniowym budowaniu zaufania u ofiary, a następnie na odniesieniu jej kosztem korzyści finansowych lub innych. Z tego artykułu dowiesz się, co to jest SCAM w internecie, jak wygląda w praktyce, gdzie go zgłaszać oraz w jaki sposób próbować go uniknąć.
SCAM – co to znaczy?
Na początku spróbujmy odpowiedzieć sobie na pytanie, czym jest SCAM? Znaczenie SCAM jako słowa wywodzi się z języka angielskiego i po raz pierwszy pojawiło się w Stanach Zjednoczonych. Tym mianem określa się różnego rodzaju oszustwa, w tym przede wszystkim te w środowisku internetowym.
W tej kategorii wyróżnia się szeroki wachlarz metod wykorzystywanych przez cyberprzestępców. Ich idea jest jednak taka sama. Zaczyna się od budowania zaufania u swojej ofiary. Wszystko po to, aby jej kosztem osiągnąć korzyści finansowe. Obecnie w ramach SCAM-u wykorzystywane są różne metody komunikacji z ofiarą. To zarówno internet (strony internetowe, komunikatory, wiadomości e-mail), jak i tradycyjna poczta lub sieć telefoniczna. W tym artykule skupiamy się na przestrzeni internetu i tym, jak działają scamerzy w tym obszarze.
Do popularnych rodzajów SCAM-u online należą:
- fałszywe strony internetowe;
- fałszywe usługi streamingowe;
- fałszywe sklepy e-commerce;
- oferty pracy chałupniczej;
- nieuczciwe serwisy zarobkowe;
- SPAM różnego rodzaju;
- zbiórki internetowe;
- phishing;
- ataki ransomware.
Niestety często trudno o rozróżnienie tego, jaka strona internetowa jest godna zaufania, a jaka jest typową próbą oszustwa i wyłudzenia danych (kradzież tożsamości) czy też środków. Z roku na rok oszustwa w internecie ewoluują, podobnie jak metody wykorzystywane przez cyberprzestępców. To sprawia, że tak ważne jest budowanie świadomości społecznej w tym obszarze oraz zachowanie wzmożonej czujności podczas korzystania z sieci.
Przestępcy podsycają zainteresowanie ofiary, operując na jej podstawowych potrzebach. Do częstych technik jest proponowanie szybkiego zarobku. Wiele osób zmaga się z problemami finansowymi lub poszukuje dodatkowej pracy, co osłabia ich czujność. Stają się bardziej ufne. W konsekwencji angażują się w różne formy zarobkowania. Może to być piramida finansowa, która przynosi korzyści tylko oszustowi. Ofiara traci na tym swój czas i pieniądze. Inna forma oszustwa to rzekome oferowanie pieniędzy m.in. za: pisanie maili, oglądanie reklam, skracanie linków, pisanie postów, klikanie w bannery reklamowe, wypełnianie ankiet itp. Z reguły jednak ofiara tylko angażuje swój czas, dorabiając oszusta, a sama nie odnosi z tego tytułu żadnych korzyści lub są one niewielkie.
Gdzie zgłosić SCAM?
Wiesz już, co znaczy SCAM. Teraz warto wiedzieć, gdzie zgłaszać jego podejrzenie lub próby oszustwa. Przede wszystkim należy skontaktować się z najbliższą jednostką policji lub prokuraturą. Ponadto wszelkie podejrzane zachowania w sieci należy zgłaszać to CERT (Computer Emergency Response Team). To jednostka odpowiedzialna za wyłapywanie cyberprzestępstw i reakcje na nie.
Jak zgłosić SCAM? Można zrobić to kilkoma kanałami komunikacji, w tym m.in.: SMS, telefonicznie, listownie, e-mailem lub przez WhatsApp. Szybka reakcja ma znaczenie w kontekście walki z cyberprzestępczością oraz redukcji negatywnych konsekwencji, które wiążą się z padnięciem ofiarą oszustów stosujących SCAM.
SCAM – jak uniknąć?
W praktyce nie wystarczy tylko wiedza, co oznacza SCAM. Jako użytkownicy internetu powinniśmy również wiedzieć, jak skutecznie się przed nim chronić. Zawsze należy kierować się zasadą ograniczonego zaufania.
Przede wszystkim nie wolno klikać w podejrzane linki lub otwierać wiadomości, których się nie spodziewamy lub wyglądają one na fałszywe. Każde złe kliknięcie może doprowadzić do zainstalowania na naszym urządzeniu złośliwego oprogramowania. W konsekwencji możemy stracić wrażliwe dane, w tym dostęp do konta bankowego. W najgorszej sytuacji zostanie ono wyczyszczone.
Ostrożność zachowujmy również podczas zakupów online. Należy korzystać tylko z dokładnie sprawdzonych sklepów internetowych, które stosują zaawansowane zabezpieczenia. W ten sposób chronione są dane użytkowników oraz minimalizuje się ryzyko kradzieży.
Ponadto należy mieć świadomość, że w 99% przypadków nie ma czegoś takiego, jak łatwy i szybki zarobek. Choć jesteśmy nim kuszeni, to jednak warto zachować odpowiedni dystans. W zdecydowanej większości przypadków będzie to próba SCAM-u, która doprowadzi do zarobku inną osobę, ale na pewno nie nas.
W celu ochrony przed wirusami należy stosować dobrej jakości oprogramowanie antywirusowe i przestrzegać terminów jego odnawiania. Dodatkowo należy unikać wchodzenia w podejrzane strony internetowe. To kluczowe zasady zachowania bezpieczeństwa w sieci.
W naszych poradnikach poruszaliśmy również tematy innych oszustw internetowych. Warto dowiedzieć się, czym są m.in.: spoofing i carding. Zapraszamy do lektury oraz do uczulenia na te zagrożenia swoich bliskich.
Komentarze i opinie użytkowników