Technologie płatnicze rozwijają się z roku na rok. Jest to związane z postępem technologicznym, którego jesteśmy świadkami. Jedną z możliwości są płatności biometryczne. Choć w Polsce nie są jeszcze bardzo popularne, to jednak już teraz testowo można spotkać je w wybranych punktach. Czym są płatności biometryczne, na czym polegają i czy to bezpieczne?
Spis treści:
Czym są płatności biometryczne?
Każdy z nas ma swoje indywidualne cechy biologiczne. To one stanowią podstawę funkcjonowania płatności biometrycznych. W dużym skrócie jest to metoda płatności, w której proces autoryzacji transakcji odbywa się na podstawie indywidualnych cech użytkownika. Mogą to być m.in.:
- odcisk palca;
- skan twarzy;
- skan tęczówki oka;
- rozpoznawanie głosu.
Przykładowo technologia PayEye na zasadzie odbierania obrazu oka użytkownika z użyciem światła podczerwonego, a następnie weryfikuje, czy jest on zgodny z danymi zapisanymi w bazie. Innym przykładem technologii biometrycznej jest Payvein, czyli skaner do mapowania struktury żył w palcu. Działa on na podstawie absorpcji promieniowania podczerwonego przez hemoglobinę w palcu. Jeszcze innym rozwiązaniem są skanery linii papilarnych, które wykorzystuje się już m.in. w telefonach (logowanie na odcisk palca), jednak sprawdzają się też jako potwierdzenie płatności kartą płatniczą obsługująca ten typ autoryzacji. W ramach płatności biometrycznych mogą być też wykorzystywane urządzenia do rozpoznawania twarzy oraz urządzenia do rozpoznawania głosu.
W praktyce oznacza to, że technologia płatności biometrycznych wykorzystuje moduł analizy w czasie rzeczywistym wybranych cech biometrycznych płatnika. W ten sposób dokonuje autoryzacji, czy jest to posiadacz rachunku i płatność może zostać zrealizowana. Oczywiście jest to wygodne, ponieważ nie trzeba pamiętać kodu PIN, ani obawiać się tego, że podczas płatności wpadnie on w niepowołane ręce. Z drugiej strony płatności biometryczne nie są wolne od zagrożeń, co zostanie szerzej opisane w dalszej części artykułu.
Oczywiście płatności biometryczne mają swoje plusy i minusy. Do największych zalet tego rozwiązania należą:
- bezpieczeństwo transakcji (przy korzystaniu z zaufanych systemów);
- szybkość transakcji;
- wygoda transakcji.
Sceptycy tej technologii zwracają uwagę na jej minusy, w tym:
- postępujące wycofywanie gotówki z obrotu;
- ograniczoną dostępność płatności biometrycznych (w Polsce wciąż raczkują);
- zagrożenia związane z prywatnością i przechowywaniem danych biometrycznych (ryzyko wycieku danych).
Co do zasady bezpieczeństwo płatności biometrycznych oceniane jest bardzo wysoko. Jest to związane m.in. z tym, że po kalibracji cyfrowego odcisku palca lub skanu tęczówki oka, bardzo trudno jest o podrobienie tych danych. Każdy z nas ma niepowtarzalne cechy, co identyfikuje je z daną osobą. Pod tym względem jest to bezpieczniejsze od standardowej autoryzacji kodem PIN, który w różnych sytuacjach może wpaść w niepowołane ręce (np. poprzez zapis monitoringu, złośliwe oprogramowanie czy też nakładki w bankomacie).
Gdzie można używać płatności biometrycznych?
Obecnie biometria zyskuje na popularności. Wciąż jednak technologia ta jest rozwijana, dlatego nie jest dostępna w każdym banku i nie zawsze można z niej skorzystać. Standardowo autoryzacja biometryczna wykorzystywana jest już m.in. to:
- zatwierdzania transakcji, w tym płatności online;
- logowanie do aplikacji bankowej;
- płatności w sklepach stacjonarnych.
Już teraz technologia tego typu obsługiwana jest przez wybrane instytucje finansowe w Polsce. Wśród nich znajdują się m.in.: Santander Bank Polska, mBank, Alior Bank, VeloBank czy BNP Paribas. Podmioty te posiadają usługę otwierania konta bankowego z biometryczną wideoweryfikacją czy też ochronę behawioralną. Wydaje się, że kwestią najbliższych miesięcy lub lat jest rozpowszechnienie płatności biometrycznych, z których będziemy korzystać na co dzień.
Do globalnych przykładów zastosowania płatności biometrycznych należą:
- Google Pay;
- Apple Pay;
- Amazon One;
- karty płatnicze z czytnikiem linii papilarnych.
W 2024 roku w Polsce ciekawe testy przeprowadzono w kilku salonach sieci Empik. Firma ta we współpracy z takimi dostawcami technologii jak: Mastercard, PayEye i Planet Pay umożliwiła testowo płatności biometryczne z wykorzystaniem fuzji tęczówki oka i twarzy. Co ciekawe Polacy znów wyznaczali trendy, ponieważ były to pierwsze tego typu testy w skali całej Europy. Obecnie jednak nie jest możliwe powszechne dokonywanie płatności na podstawie danych biometrycznych w Polsce. Do tego niezbędna jest infrastruktura oraz zbudowanie świadomości konsumentów. Wydaje się, że to perspektywa kilku lat.
Płatności biometryczne – zagrożenia
Oczywiście płatności biometryczne nie są pozbawione zagrożeń. Dokonując płatności zbliżeniowych w Polsce czy też płatności za granicą, zawsze należy zachować czujność i zadbać o bezpieczeństwo transakcji. Złodzieje tylko czyhają na naszą nieuwagę i na to, aby skraść nasze dane czy też dostęp do konta bankowego.
W przypadku tej technologii również występuje ryzyko kradzieży danych biometrycznych. Jeżeli wpadną w niepowołane ręce, to jest to trudna sytuacja. Jest to związane z tym, że wówczas zmiana hasła do konta jest niewystarczające, ponieważ danych biometrycznych się nie zmienia. Istotne jest to, aby korzystać tylko z zaufanych źródeł i systemów oferowanych przez zweryfikowanych dostawców. Ponadto ustawienie danych biometrycznych zawsze wymaga precyzyjnej kalibracji, co zmniejsza ryzyko ułatwienia dostępu nieautoryzowanym użytkownikom.
Jakie jeszcze zagrożenie warto uwzględnić? Technologia biometryczna nie jest niezawodna. To sprawia, że w wybranych sytuacjach użytkownik może spotkać się z problemami w procesie autoryzacji transakcji lub innych czynności. Jeżeli nie ma alternatywy w postaci BLIK lub innej metody autoryzacji płatności, to może to być spory problem. Zagrożeniem jest też brak możliwości poprawnego odczytania odcisku palca np. na skutek odniesienia urazu lub uszkodzenia naskórka. To też warto uwzględnić. Tego typu prozaiczne sytuacje pokazują, że każda metoda płatności ma swoje plusy i minusy.
Dostawcy usług biometrycznych rekomendują określone działania, które zwiększają bezpieczeństwo korzystania z tej technologii. Dotyczy to przede wszystkim regularnego aktualizowania oprogramowania, co wymagane jest zarówno przez użytkowników smartfonów, jak i sprzedawców, którzy na co dzień korzystają z terminali płatniczych z funkcją odczytywania danych biometrycznych.
Do tego należy korzystać z urządzeń posiadających stosowne zabezpieczenia i znajdujących się w dobrym stanie technicznym. Nie powinno się wchodzić w podejrzane linki lub korzystać z nieautoryzowanego oprogramowania, ponieważ stwarza to ryzyko zainfekowania urządzenia wirusem i utraty wrażliwych danych. Pamiętaj o tym, aby zawsze być ostrożnym i do każdej technologii podchodzić z odpowiednim dystansem. To klucz do tego, aby zadbać o ochronę swoich danych i zasobów finansowych. Dotyczy to również płatności biometrycznych.
Źródła:
Komentarze i opinie użytkowników