Odkładasz pieniądze na IKE? To jedna ze strategii gromadzenia kapitału na starość, gdy emerytura może nie być wystarczająca do życia na odpowiednim poziomie. Z czasem zdarza się jednak, że ze środków zgromadzonych na IKE chcemy skorzystać zdecydowanie wcześniej. W tym artykule sprawdzimy, kiedy można wypłacić pieniądze z IKE oraz jakie warunki należy spełnić. Zachęcamy do lektury.

Spis treści:

Czy z IKE można wypłacić pieniądze?

Zacznijmy od tego, co to jest IKE. To Indywidualne Konta Emerytalne, które jest jednym z elementów systemu emerytalnego, podobnie jak inne fundusze emerytalne. To rozwiązanie, które docelowo ma być wsparciem dla standardowych świadczeń ZUS. W ramach IKE płatnicy odkładają część wynagrodzenia w modelu długoterminowym, aby otrzymywać je po przejściu na emeryturę w formie dodatku do emerytury z ZUS. Pod tym względem IKE to forma inwestycji w swoją starość. Dodatkową zachętą dla płatników jest możliwość skorzystania z ulg podatkowych, w tym m.in. braku podatku Belki w przypadku osób, które dokonują wpłat do IKE przez minimum pięć lat. Przy okazji warto sprawdzić, gdzie założyć IKE.

Zdarza się jednak tak, że potrzebujemy tych pieniędzy szybciej. Możemy stracić pracę lub zmagać się z innymi życiowymi problemami. Warto więc zastanowić się nad tym, czy w takim przypadku możliwe jest wypłata środków z IKE i jeżeli tak, to z czym to się wiąże.

IKE – kiedy można wypłacić?

Czy można wypłacić pieniądze z IKE przed emeryturą i jeżeli tak, to z czym wiąże się wypłata przed czasem z IKE? Co do zasady nie ma tu ograniczeń. W praktyce oznacza to, że środki zgromadzone w tym funduszu można wypłacić w dowolnym momencie, w którym ich potrzebujemy. Warto jednak wiedzieć, co oznacza wcześniejsza wypłata IKE i sprawdzić, czy pod względem finansowym jest to opłacalne. Jednocześnie nie ma żadnego ograniczenia górnego wieku, kiedy wypłata IKE jest możliwa.

Ile można wypłacić z IKE? Można zdecydować się na częściowy lub całościowy zwrot ulokowanych w IKE środków. Oczywiście ma to swoje konsekwencje. Wypłata z IKE przed terminem obliguje nas do zapłaty należnego podatku w wysokości 19% od wypłacanych zysków. To tzw. podatek Belki. Obowiązuje on niezależnie od tego, czy następuje częściowa wypłata IKE, czy wybieramy cały zgromadzony kapitał. Pod tym względem nie różni się to od tego, jak wygląda to przy innych lokatach. W tym miejscu odsyłamy do innego z naszych artykułów, w którym sprawdzaliśmy zależność: lokata a konto oszczędnościowe.

Zdarza się też tak, że na IKE osoby oszczędzającej wpłynęła wypłata transferowa z programu emerytalnego. W takiej sytuacji przed szybszą wypłatą środków instytucja finansowa zarządzające IKEma obowiązek przekazania 30% sumy składem podstawowych wpłaconych do programu emerytalnego na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Następnie środki te wchodzą w podstawę wymiaru emerytury w ramach standardowego świadczenia. To również uwzględnij w swoich rozważaniach, czy można wypłacić IKE i czy to się w ogóle opłaca.

IKE – kiedy można wypłacić bez podatku?

Oczywiście nie zawsze trzeba płacić podatek od dochodów kapitałowych przy wypłacaniu środków z IKE. Należy jednak spełnić określone warunki. Wtedy oszczędzanie na emeryturę jest jeszcze bardziej efektywne.

Z ulgi podatkowej mogą skorzystać osoby, które wypłacają zgromadzone na IKE środki po ukończeniu 60. roku życia. Wyjątek stanowią również osoby, które nabędą uprawnienia emerytalne przed 60. rokiem życia i dokonają wypłaty po ukończeniu 55. roku życia. Obie grupy muszą spełnić jeden z poniższych warunków:

  • wpłacić na IKE środki w conajmniej pięciu dowolnych latach kalendarzowych;
  • wpłacić ponad połowę wartości wpłat na IKE conajmniej 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty środków.

Od powyższych warunków są małe wyjątki. Osoby urodzone do 31 grudnia 1945 roku mają skrócone powyższe okresy do 3 lat, a osoby urodzone pomiędzy 1 stycznia 1946 roku a 31 grudnia 1948 roku do czterech lat. Jeżeli ani jeden z tych warunków nie zostanie spełniony, to wówczas będzie obowiązywał podatek Belki. Właśnie dlatego warto być systematycznym we wpłatach oraz konsultować swoją sytuację na bieżącą z przedstawicielem instytucji finansowej, w której założyło się IKE. Wszystko po to, aby zoptymalizować swoje przychody oraz zwiększyć swoje oszczędności na życie na emeryturze.

Jak wypłacić pieniądze z IKE?

Wiesz już, czy można wypłacić pieniądze z IKE. W tym akapicie zastanowimy się nad tym, jak wypłacić IKE. Pierwszym krokiem jest przeanalizowanie tego, czy w danym momencie to się opłaca. Jeżeli tak, to należy przygotować wniosek o wypłatę i dostarczyć go do instytucji finansowej, która odpowiada za prowadzenie IKE. Obecnie wniosek można złożyć papierowo (osobiście lub wysyłkowo) lub elektronicznie (jeżeli dana instytucja to umożliwia). Jeżeli od założenia rachunku IKE minęło mniej niż 12 miesięcy, to instytucja może naliczyć dodatkową opłatę. Ponadto może też wystąpić opłata z tytułu przeniesienia środków.

Wypłata może być przeprowadzona w całości w ramach jednego przelewu lub ratalnie. Zależy to od złożonej przez Ciebie dyspozycji. Instytucja finansowa ma 14 dni na dokonanie wypłaty, licząc od dnia przyjęcia wniosku, chyba że wnioskodawca na formularzu wskazał inną, późniejszą datę. Przed wypłatą należy dostarczyć do instytucji finansowej nazwę właściwego Urzędu Skarbowego oraz przedstawienie decyzji o przyznaniu emerytury.

Warto też zastanowić się nad tym, co dzieje się w przypadku śmierci osoby oszczędzającej na IKE. Przy okazji zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem o wypłacie emerytury po śmierci emeryta. Każdy oszczędzający na IKE ma prawo wskazać osoby, którym środki zostaną przekazane po jego śmierci. Jeżeli taka osoba lub takie osoby nie zostaną wskazane, to środki zgromadzone w IKE podlegają dziedziczeniu i przysługują spadkobiercom w odpowiedniej kolejności. Odpowiednia kolejność zachowywana jest również w przypadku IKE prowadzonego przez towarzystwo ubezpieczeniowe. Warto zwrócić uwagę na to, że środki przekazane po śmierci oszczędzającego nie podlegają podatkowi.