Faktoring to typ usługi finansowej, która polega na wykupieniu od przedsiębiorcy należności z tytułu wystawionych kontrahentom niewymagalnych faktur z odroczonym terminem płatności. Niezależnie od wymaganego terminu płatności wskazanego na fakturze, przedsiębiorca od razu otrzymuje część kwoty, jaką musi zapłacić jego odbiorca produktów i/lub usług.
Spis treści:
W faktoringu wyodrębnia się trzech uczestników:
- faktora – to instytucja (bank lub inny podmiot finansowy), która świadczy usługi faktoringowe na rzecz faktoranta (klienta, który jest wystawcą sprzedawanych faktur);
- faktoranta – to podmiot, na rzecz którego świadczone są usługi faktoringowe, czyli przedsiębiorstwo sprzedające firmie faktoringowej wystawione przez siebie faktury;
- odbiorcę – to kontrahent, któremu sprzedano towary i/lub usługi, a także wystawiono fakturę z odroczonym terminem płatności. Przy sprzedaży faktur firmie faktoringowej odbiorca produktów i usług staje się tzw. dłużnikiem fakturowym.
W polskim systemie najczęściej wskazuje się dwa rodzaje faktoringu:
- faktoring pełny – to tzw. faktoring bez regresu, gdy firma faktoringowa nie tylko zapewnia finansowanie bieżącej działalności z wykupionej faktury, ale i przyjmuje na siebie ryzyko niewypłacalności kontrahentów współpracujących z faktorantem (podmiotem wystawiającym fakturę);
- faktoring niepełny – w ramach tej usługi przedsiębiorstwo uzyskuje szybki dostęp do środków finansowych z tytułu wystawionych faktur, jednak to na nim ciąży ryzyko niewypłacalności kontrahenta. Jeżeli nabywca produktów i/lub usług nie zapłaci w wyznaczonym terminie, wówczas koszty związane z przeterminowanymi płatnościami przejdą na wystawcę faktury. Co więcej, przy braku płatności należności, przedsiębiorca zobowiązany jest do zwrotu otrzymanej od faktora zaliczki.
Ciekawą konstrukcję stanowi również tzw. faktoring mieszany. Ten rodzaj faktoringu wiąże się z tym, że faktor przyjmuje na siebie ryzyko niewypłacalności kontrahenta, jednak tylko do ustalonej w umowie kwoty. W ten sposób do ustalonego limitu faktoring jest pełny, a powyżej ustalonej kwoty staje się faktoringiem niepełnym.
Warto również zwrócić uwagę na tzw. faktoring odwrócony. To forma pozyskiwania środków na szybkie pokrycie należności z tytułu otrzymanych faktur. Zastosowanie faktoringu odwróconego staje się zasadne wówczas, gdy szybkie uregulowanie należności pozwala przedsiębiorcy pozyskać towary lub usługi w niższej cenie lub na preferencyjnych warunkach.
Mówiąc o faktoringu należy wspomnieć również o jego dwóch formach. Faktoring może być bowiem jawny (tzw. otwarty, notyfikowany) lub tajny (nienotyfikowany). W pierwszym przypadku odbiorca musi być poinformowany o zawartej umowie faktoringu. Zazwyczaj to firma faktoringowa przekazuje te informacje kontrahentom swojego klienta. W takim przypadku firma faktoringowa wskazuje również numer rachunku, na jaki należy dokonać wpłaty należności z tytułu wystawionej faktury. Jest to najczęściej stosowana obecnie forma faktoringu.
Uwaga! - Kontrahent (dłużnik) musi wyrazić zgodę na cesję praw do wierzytelności.
Jeżeli obie strony decydują się na faktoring tajny, wówczas kontrahent nie otrzymuje informacji o zawartej umowie faktoringu, a płatności nadal realizowane są na rachunek wystawcy faktury. Istotne jest jednak to, że to faktorant zobowiązany jest do przelania otrzymanych środków na rachunek faktora. Co więcej, w przypadku faktoringu tajnego całe ryzyko niewypłacalności kontrahenta spoczywa po stronie wystawcy faktury.
Faktoring – jak to działa?
Na początku powinieneś poświęcić nieco czasu na zapoznanie się z ofertą różnych firm faktoringowych. Obecnie na polskim rynku działają liczne podmioty finansowe, które oferują przedsiębiorcom swoje usługi faktoringowe (i powiązane z nimi inne usługi). Szacuje się, że obecnie z usług firm faktoringowych korzysta ponad 8 000 klientów. Rozwiązanie to staje się coraz popularniejszą formą finansowania bieżącej działalności firm, a tym samym przybywa wyspecjalizowanych w tym zakresie instytucji (również działających w trybie online).
Mechanizm działania faktoringu sprowadza się do kilku prostych kroków (jeżeli jesteś przedsiębiorcą i masz już zawartą umowę z wybraną firmą faktoringową):
- Wystawiasz fakturę za sprzedane produkty/usługi.
- Przekazujesz fakturę do faktora.
- Faktor przeprowadza procedurę weryfikacyjną, która ma na celu sprawdzenie wypłacalności dłużnika fakturowego. Zwykle proces ten trwa od kilkunastu minut do kilku godzin.
- Faktor wpłaca na Twoje konto tzw. zaliczkę, która stanowi od 50% do 90% wartości brutto przekazanej faktury (w niektórych przypadkach internetowe firmy faktoringowe gotowe są wypłacić nawet 100% wartości faktury).
- Twój kontrahent dokonuje płatności należności w ustalonym terminie, przelewając środki na konto faktora.
- Po otrzymaniu pełnej kwoty należności z tytułu wystawionej faktury, faktor wypłaca resztę środków, pobierając należne odsetki i prowizję.
Ile kosztuje faktoring?
Przejdźmy jednak do najważniejszej kwestii. Ile w rzeczywistości kosztować Cię będzie takie „błyskawiczne” zasilenie firmowego konta? Biorąc pod uwagę coraz większą popularność faktoringu w Polsce, a także liczbę podmiotów oferujących tego typu usługi, korzystanie z faktoringu może być dla Ciebie atrakcyjniejszą alternatywą pożyczki bankowej.
Analizując oferty firm faktoringowych musisz zwrócić uwagę na czynniki, które wpływają na rzeczywisty koszt faktoringu. Składają się na niego przede wszystkim odsetki naliczane od wypłaconej zaliczki, a także prowizja firmy faktoringowej. Poziom oprocentowania zaliczki ustala się w oparciu o obowiązujący WIBOR (odsetki naliczane są od każdego dnia), natomiast marża faktora zazwyczaj wynosi od 0,2% do 3% w skali miesiąca.
Koniecznie sprawdź również to, czy firma faktoringowa pobiera opłaty przygotowawcze, ile wynoszą ewentualne opłaty windykacyjne, a także odsetki naliczane za nieterminową spłatę należności. Wszystko to bowiem wpływa na to, ile w rzeczywistości zapłacisz za wcześniejsze uzyskanie zapłaty za wystawione faktury.
Zalety faktoringu
Istnieje kilka głównych powodów, dla których warto z faktoringu korzystać. Zalicza się do nich przede wszystkim:
- poprawę płynności finansowej – niezależnie od tego jaki termin płatności widnieje na fakturze, Ty otrzymujesz pieniądze niemal natychmiast po przekazaniu faktury faktorowi. W ten sposób nie musisz czekać na wpłatę od kontrahenta, ponieważ od razu dysponujesz środkami, które możesz wykorzystać do finansowania bieżącej działalności;
- poprawa bezpieczeństwa współpracy z odbiorcami produktów/usług, ponieważ to faktor zapewnia Ci wypłatę środków, a następnie pobiera należność od Twojego klienta;
- faktoring nie obciąża budżetu firmy, tak jak kredyt obrotowy czy też pożyczka bankowa;
- faktoring jest łatwo dostępną formą finansowania działalności, ponieważ procedury i wymogi formalne są znacznie łagodniejsze niż w przypadku kredytów i pożyczek dla firm;
- w faktoringu nie stosuje się zabezpieczeń materialnych, tak jak przy kredycie obrotowym;
- krótki czas oczekiwania na przelew środków (czasami nawet w kilka godzin po przekazaniu faktury);
- możliwość poprawienia konkurencyjności własnej firmy, ponieważ możesz sprzedawać produkty i usługi z wydłużonym terminem płatności, bez ryzyka utraty płynności finansowej.
Wady faktoringu
Jeżeli już teraz cieszy Cię wizja możliwości skorzystania z faktoringu, musisz być świadomy również tego, jakimi wadami obarczona jest ta forma finansowania działalności. Trzeba jednak przyznać, że wady w zestawieniu z korzyściami faktoringu nie są szczególnie odstraszające. Specjaliści wskazują przede wszystkim na koszty, które mogą być relatywnie wysokie. Szczególnie wysokim ryzykiem znacznego wzrostu kosztów obarczony jest faktoring z regresem (tzw. faktoring niepełny), gdy to Ty przyjmujesz na siebie ryzyko niewypłacalności własnego kontrahenta. Jeżeli jednak zdecydujesz się na faktoring pełny (bez regresu), wówczas problem niewypłacalności odbiorcy towarów i usług pozostaje po stronie faktora.
Inną wadą faktoringu może być pogorszenie relacji biznesowych, gdy po wystawieniu faktury poinformujesz swojego klienta o przekazaniu jej do faktora. Jesteś bowiem zobowiązany do tego, by w przypadku faktoringu jawnego poinformować nabywcę o uruchomieniu mechanizmu faktoringu. Możesz jednak uniknąć problematycznych sytuacji, gdy zarówno Ty, jak i firma faktoringowa zdecydujecie się na faktoring ukryty. Pamiętaj jednak o tym, że znajduje on zastosowanie tylko wobec rzetelnych i sumiennych odbiorców, którzy nie są obarczeni wysokim ryzykiem niewypłacalności.
Czy faktoring jest dla Ciebie?
W Polsce dość długo panowało przekonanie, że faktoring to usługa zarezerwowana dla dużych podmiotów o ugruntowanej pozycji na rynku. Tymczasem z faktoringu może skorzystać każdy, niezależnie od stażu, wielkości podmiotu, wysokości generowanych obrotów czy też branży, w której działa.
Faktoring może być bardzo dobrym rozwiązaniem właśnie dla Ciebie, jeżeli:
- udzielasz swoim klientom tzw. kredytów kupieckich (czyli odroczone terminy płatności);
- dążysz do minimalizacji ryzyka niewypłacalności odbiorców;
- zależy Ci na utrzymaniu płynności finansowej;
- chcesz, aby Twoi klienci terminowo regulowali powstałe należności;
- posiadasz stałe grono odbiorców, których obsługujesz w sposób cykliczny;
- chcesz pozyskać inne źródło finansowania bieżącej działalności niż bankowy kredyt obrotowy;
- zależy Ci na szybkim pozyskaniu środków na sfinansowanie nowych przedsięwzięć
